Volkerakwerken: Hellegatsdam met Hellegatsplein, Volkerakdam en Haringvlietbrug (1955-1977)

De Volkerakwerken resulteerden in een secundaire afsluiting tussen Goeree-Overflakkee en Noord-Brabant. Vaak wordt gesproken over 'de Volkerakdam', maar eigenlijk bestaat die uit meerdere delen met eigen benamingen, alleen het oostelijke gedeelte heet tegenwoordig Volkerakdam.

Het centrale punt in de Volkerakwerken is het Hellegatsplein, een eiland midden in de driesprong waar Haringvliet, Hollands Diep en Volkerak samenkomen. Aan de westzijde vanaf Goeree-Overflakkee werd een dam opgespoten (de Hellegatsdam), aan de oostkant kwam de Volkerakdam bestaande uit een damvak, een sluizencomplex en een door caissons gesloten sluitgat, naar het noorden kwam de Haringvlietbrug richting Hoekse Waard. De werkzaamheden aan de Volkerakwerken startten in 1957 met de aanleg van een werkhaven bij Willemstad. De totale werken waren pas voltooid toen in 1977 de Volkerakdam, inclusief drie schutsluizen, officieel kon worden opgeleverd.

Hellegatsdam

Het grootste deel van het werk kwam in 1958-1959 gereed. Zandzuigers spoten een 4,5 km lange dam op tusen de reeds bestaande Hellegatsdam, een rond 1930 midden in de rivier aangelegde stroomgeleidende dam, en Goeree-Overflakkee.
De gehele dam heet tegenwoordig eveneens Hellegatsdam.

Hellegatsplein

Tegelijk werd midden in de driesprong waar Haringvliet, Hollands Diep en Volkerak samenkomen een kunstmatig eiland, het Hellegatsplein, aangelegd, waarop een ongelijkvloers verkeersknooppunt werd gebouwd.

Haringvlietbrug

Tussen de noordzijde van het Hellegatsplein en de Hoekse Waard legde de NV Brugverbinding Goeree-Overflakkee en Hoekse Waard voor eigen rekening de Haringvlietbrug aan.
Op 20 juli 1964 kon de 1200 meter lange Haringvlietbrug voor het verkeer worden opengesteld.

Volkerakdam

Hiermee bleef het gat tussen het Hellegatsplein en Noord-Brabant over. Dit gedeelte werd gesloten door een damvak over de Plaat van Maltha, de bouw van een schutsluizencomplex en de sluiting van het sluitgat Volkerak. Op 3 november 1967 werden de twee sluizen van het schutsluizencomplex voor de scheepvaart opengesteld. De sluizen hebben een omvang van 320 bij 24 meter. Ruim een jaar later, op 21 december 1968, werd het damvak Plaat van Maltha opgeleverd. Vervolgens konden in het sluitgat Volkerak de doorlaatcaissons geplaatst worden. De eerste werd op 8 april 1969 ingevaren, de laatste op 25 april, waarna op 28 april alle 192 schuiven neergelaten werden.

In gebruikname

Op 17 augustus 1970 werd de Volkerakdam voor het wegverkeer opengesteld. De werken waren hiermee nog niet geheel voltooid. Tussen 1970 en 1975 werden een jachtsluis en een derde schutsluis aangelegd. Op 25 juni 1977 stelde Prinses Margriet de jachtsluis voor de recreatievaart open. Pas op 17 februari 1978 kon de officiële oplevering van de totale Volkerakwerken plaatsvinden.

Haringvlietbrug

Volkerakdam op de grens van Zuid Holland en Noord Brabant